Heemkronijk jaar:1974, jaargang:13, nummer:1+2, blz.22 -23
GEMEENTE GELDROP KOOPT KASTEEL
door: Jan Aerts
De gemeenteraad van Geldrop heeft op 12 februari van dit jaar besloten om het kasteel van Geldrop met omliggend park, bos en ruin voor 1,1 miljoen van de Familie Van Tuyll van Serooskerken te kopen. De overdracht van het kasteel aan de gemeente heeft op 1 juli j.l. plaats gehad. Baron van Tuyll van Serooskerken overhandigde op die dag de sleutel van het kasteel aan de burgemeester, mr. Van Lanschot. Aan baron J.M. van Tuyll van Serooskerken werd bij die gelegenheid de zilveren erepenning van de gemeente Geldrop uitgereikt. Dit wegens zijn bijzondere verdiensten voor de gemeente waar hij van 1945 tot 1955 raadslid en gedurende acht jaar ook wethouder was. Om de inspraak bij de bestemmingen van kasteel en kasteeltuinen door de inwoners van Geldrop te bevorderen, is bij de gemeente een uitvoerig rapport verkrijgbaar waarin alle stukken met betrekking tot de aankoop en mogelijke bestemmingen zijn opgenomen. Helaas zijn in dit lijvige dossier niet de bepalingen uit het koopkontrakt opgenomen. Het lijkt ons toch nuttig, dat voor eventuele inspraak kennis kan worden genomen van deze bepalingen.
Een werkcommissie kreeg als opdracht om enkele alternatieve bestemmingen voor het kasteel te ontwerpen. Alternatief I geeft op de begane grond o.m. in de westelijke vleugel een plaats aan de trouwzaal en een receptie- en vergaderzaal en in de oostelijke vleugel aan de afdeling bevolking. Op de eerste verdieping de Raadzaal, de kamer van burgemeester en wethouders en een vergaderzaal. Volgens alternatief II kan in de oostelijke vleugel op de begane grond een expositieruimte komen. De alternatieven III en IV zijn weer varianten op beide voorgaande oplossingen voor het gebruik van de ruimte; o.a. een kleinere expositiezaal of een oudheidkamer.
Onze eerste gedachte is, dat een oudheidkamer die tevens geschikt is als expositieruimte waarvoor de vaste collectie wel steeds tijdelijk plaats moet maken voor de tentoonstellingen een zeer praktische en bruikbare oplossing kan zijn. Deze gedachte komt ook enkele malen in de verslagen naar voren en is trouwens voor de hand liggend als er moet worden gekozen tussen oudheidkamer of expositieruimte. Ergens in de stukken noemt iemand de oudheidkamer een "statussymbool", ‘t is maar hoe je d'r tegenaan kijkt.
Het kasteel zal in het monumentenjaar 1975 in de evenementenkalender worden opgenomen.
Architectonisch vormt het kasteel geen eenheid. Het is in hoofdzaak te ontleden in drie delen; het oudste of middendeel dateert van 16616 en de westelijke en de oostelijke vleugels uit latere tijden. Volgens monumentenzorg kan de oostelijke vleugel zonder bezwaar van de eerste verdieping worden ontdaan en een kap daarop geplaatst. Monumentenzorg vindt de zolder zeer geschikt voor tentoonstellingen, maar de werkcommissie vindt de bereikbaarheid van de zolder te moeilijk.
De baldakijn bij de hoofdingang is in zeer slechte conditie en kan desgewenst verdwijnen.
Monumentenzorg adviseert een stijlvolle verlichting van de oprijlaan en geeft daarvoor ook de oplossing aan. Het carillon, dat door de laatste bewoonster van het kasteel aan de gemeente werd geschonken voor het nieuw te bouwen gemeentehuis, kan uiteraard nu niet meer voor dit doel worden aangewend. Men wil nu gaan onderzoeken of het een plaats in de kerktoren kan krijgen.
Wij kregen dit rapport over kasteel en kasreeltuinen slechts kort voor het ter perse gaan van dit nummer in handen. De vrij willekeurige greep uit de inhoud, hierboven, kan dan ook nauwelijks een indruk geven van de degelijke opzet en aanpak van zaken rond kasteel en kasreeltuinen van Geldrop. Wij menen vast te mogen geloven, dat Geldrop op zorgvuldige wijze het nieuw verworven bezit wil gaan inpassen in het openbare gebeuren ter plaatse. Wij hebben na lezing van het rapport of liever dossier, de overtuiging dat zowel voor het monument (kasteel) als voor het milieu (kasteelpark) de best mogelijke bestemmingen zullen worden gekozen.
De thans ter tafel liggende plannen en voorstellen zijn door de raad als globale bestemmingen wel geaccepteerd, maar de definitieve beslissing en uitwerking heeft men overgelaten aan de nieuwe raad die volgende maand zal worden geïnstalleerd.
Geldrop krijgt er met het openbaar bezit van kasteel en kasreeltuin een nieuwe dimensie bij.