Straatnamen in Geldrop (2)
Heemkronijk jaar:2005, jaargang:44, nummer:1, pag:14 -15
STRAATNAMEN IN GELDROP (2)
door: Nick van Broekhoven
‘Er is een veel voorkomende vraag die vrijwel iedereen regelmatig voorgelegd krijgt: wat is je adres? Liefst met huisnummer en postcode. Verwonderlijk is dat niet, want dit soort van informatie brengt de mensen thuis, maakt dat de post thuisbezorgd kan worden, kortom hangt nauw samen met de bereikbaarheid van mensen en instellingen’.
Met de Franse slag …
In de eerste publicatie over straatnaamgeving heb ik het voorgaande citaat ten grondslag gelegd aan deze beschouwingen. Dit uitgangspunt staat niet op zichzelf. Immers, bij naamgeving spelen ook en vooral lokale historische feiten een rol van niet geringe betekenis. Hierop maakt Geldrop geen uitzondering, ook in heemkundig opzicht. En daarbij valt wel eens een Franse slag. De Franse slag is een bepaalde manier van klappen met een zweep. Een oude versie van deze uitdrukking luidt: er de Franse slag op(of: over) leggen- een lange dunne zweep zo hanteren dat alle paarden in het span gehoorzamen.10 Oorspronkelijk had de uitdrukking een positieve betekenis: handig, slagvaardig een effectief optreden.
Jumelage met St. Cyr-l’Ecole
Menigeen zal vorig jaar verbaasd hebben opgekeken, toen bekendgemaakt werd dat het gemeentebestuur besloten had om in het bestemmingsplan Saint-Cyr straten en hofjes
10 Ontleend aan Van Dale Idioomwoordenboek, Amsterdam 1999.
te vernoemen naar voormalige wethouders. Het gaat om het gebied waar eerder de relatie met de fameuze jumelagepartner Saint Cyr- l’Ecole bezegeld werd met de naam park van Saint Cyr, gelegen tussen Oranjeveld en Coevering.
In de zestiger jaren kreeg verenigd Europa stap voor stap gestalte als politieke gemeenschap. In december 1955 keurde het Comité van ministers van Buitenlandse zaken van de Raad van Europa de officiële vlag van de aangesloten landen goed (een blauwe vlag met twaalf sterren in een cirkel geplaatst; twaalf als symbool van volmaaktheid en volledigheid). Nog in die jaren van Koude Oorlog werd in dit Europese verband internationale verbroedering bepleit tussen de gemeenten. Jumelages werden geboren en gingen doorgaans gepaard met bruisende feesten. Het succes van deze tweelingverdragen tussen gemeenten greep om zich heen en vaak traden meer gemeenten toe uit weer andere Europese landen. Tegen deze achtergrond ging eind 1969 een kleine groep vertegenwoordigers van de gemeente Geldrop onder leiding van de toenmalige wethouders Mater en Bergmans naar St. Cyr-l’Ecole, met als doel te overleggen met vertegenwoordigers van die Franse gemeente. Het Geldropse bedrijf Tiger Plastics onderhield al langer een levendige en ook sportieve relatie met een bedrijf in die Franse gemeente vlak bij Parijs en Versailles. En het gemeentebestuur wilde daarop verder borduren. Het voorbereidende werk van de Geldropse vertegenwoordigers in Frankrijk leidde tot een raadsvoorstel en
15
uiteindelijk tot wederkerige bezegeling in 1970 van de jumelageband in aanwezigheid van de nodige autoriteiten in St. Cyr resp. Geldrop. In 1982 kreeg een speelveld tussen de flats in Oranjeveld en de Carstenszweg de naam Park van St. Cyr. Jean Coenen merkt in zijn geschiedenis van Geldrop en Zesgehuchten hierover op: ‘hoewel de spotnaam van de Geldropse bevolking al snel “Place de poep de St. Cyr” luidde, vanwege de vuiligheid op het terrein.’11
Eind aan de jumelage
Terug naar nu: de gemeenteraad besloot onlangs om een eind te maken aan de jumelageband met St. Cyr, in het midden latend of de Stichting Jumelagecomité eveneens de banden zou willen slaken; de Koude oorlog was immers voorbij en de Europese Unie een dynamische realiteit. Deze stichting gaf feitelijk -en misschien wel tegen de verdrukking in- vorm en inhoud aan de internationale contacten. Maar de geschiedenis laat zich niet dwingen: het bestemmingsplan Saint Cyr leidde tot de dringende vraag naar nieuwe straatnamen, want in 2002 begon de bouw van het huurwoningencomplex op het terrein van het voormalige Park van St. Cyr. Intussen zijn veel van deze woningen betrokken en de verhuurder adverteert met ‘Wonen in Maison St. Cyr’.
Het Raamveld ruimen…
Het had voor de hand gelegen om voort te borduren op de bestaande straatnaamgeving in deze omgeving. In 1996 waren hier drie nieuwe straatnamen vastgesteld. Naast Raamveld waren dat Biesveld en Weijveld, namen ontleend aan veld- en akkernamen uit het oude Groot en Klein Braakhuizen en verwant aan Raamveld en Herdersveld. Andere mogelijkheid was geweest voort te borduren op de relatie met St. Cyr en de politieke achtergrond van die relatie. Maar uit kringen van de gemeenteraad werd al jarenlang aangedrongen op straatnamen vernoemd naar bekende overleden Geldroppenaren. En dus besloot het college dat in overleg met een van de wethouders een ander voorstel gedaan moest worden. En voor het huurwoningencomplex nam het college zelf vast een koersbepalend voorschot en noemde de naam van Frans van den Eijnden: jarenlang wethouder en loco-burgemeester. Velen gingen bij hem om raad en advies en hij stond
11 Jean Coenen: Alles wat hier leeft, spint, twernt of weeft; Geldrop 1987; blz. 281.
bekend om zijn onuitputtelijke voorraad kwinkslagen. Het gevraagde voorstel liet niet lang op zich wachten. Na overleg met de betrokken nabestaande familie, besloot het gemeentebestuur de kring van bekende overleden Geldroppenaren te beperken tot oud-wethouders en wel de volgende straatnamen vast te stellen: Wethouder Beijnsbergerhof, wethouder Bergmanshof, wethouder van den Eijndenstraat, wethouder Jeuckenstraat, wethouder Materhof, wethouder Peetershof, wethouder van Santestraat. Wethouder Beijnsberger was wethouder van 1970 tot 1978. Bergmans was wethouder van 1966 t/m 1974, Frans van den Eijnden van 1971 t/m 1983, daarna raadslid tot 1990. Jeucken was wethouder van 1978 t/m 1995, Mater van 1966 t/m 1971, Peeters van 1962 t/m1970 en Van Sante van 1971 t/m 1991. Resteert op te merken dat de wethouders Mater en Bergmans beiden aan de wieg gestaan hebben van de jumelage met St. Cyr, de laatste was ook voorzitter van het Jumelagecomité. Jammer genoeg is iedere officiële relatie met een stukje behartenswaardige naoorlogse geschiedenis verloren gegaan. Toch een beetje ‘n Franse slag…
.
16