Vreemde militairen in Heeze

Heemkronijk jaar:2005, jaargang:44, nummer:2, pag:29 -31

VREEMDE MILITAIREN IN HEEZE

door: Klaasje Douma 

Inleiding

In een van de vorige nummers van de Heemkronyk hebben we kunnen lezen dat op 20 september 1944 de slag om Heeze geëindigd was in een overwinning voor de Engelsen.12 Na de bevrijding kreeg Heeze te maken met diverse vormen van ‘inkwartiering’. Verschillende eenheden van de geallieerde troepen vonden voor korte of langere tijd onderdak in Heeze en Leende. Zo stationeerden de geallieerden hier onder andere enkele bataljons van de brigades ‘White Horses’ en ‘Desert Rats’. Deze bestonden uit respectievelijk hospitaalsoldaten en eenheden ‘aan- en afvoertroepen’.13 Daarnaast kreeg de Heezer bevolking te maken met de opvang van vluchtelingen. Allereerst kwam er een verzoek binnen voor het opvangen van vluchtelingen uit ’s-Hertogenbosch. Later volgde de opvang van vluchtelingen uit de Peel en van de westelijke Maasoevers uit Limburg.14 Theo Vlijmincx schat in zijn boekje de Parel met het Gouden Hart dat er in Heeze vanaf de tweede week van september 1944 zo’n 6.000 mensen gehuisvest werden.15 

De 3rd/4th County of London Yeomanry (Sharpshooters)   
                                               

12 C.S. Smit en J.J.F. de Waal, ‘Het oorlogsdagboek in het kasteel van Heeze (I)’, Heemkronyk, jrg. 43, nr. 4, 68. 13 Theo Vlijmincx, de Parel met het Gouden Hart. Heeze ‘de Parel van Brabant’ en de vluchtelingen in 44/45 (Leende, 1991), 9. De schrijver spreekt over regimenten. In het aanhangsel van Brabant Bevrijd ,waarin de belangrijkste onderdelen van zowel de Duitse als de geallieerde troepen worden genoemd die in Noord-Brabant gevochten hebben, staat vermeld dat een Britse divisie is onderverdeeld in brigades, die op hun beurt weer zijn onderverdeeld in bataljons. Een bataljon bestaat uit verschillende compagnieën die bij de tankeenheden eskadrons worden genoemd. Zie: Jack Didden & Maarten Swarts, Brabant Bevrijd, 280.  14 Ibidem, 9, 11. In dit boekje vertelt de schrijver over zijn herinneringen aan het werk ten behoeve van de opvang van de vluchtelingen in het ‘Hulpcomité Vluchtelingen Heeze’ waarvan hij een van de leden was. 15 Ibidem, 10.  

In december 1944 werden onder meer de manschappen van het bataljon 3rd/4th County of London Yeomanry (Sharpshooters) in Heeze en omgeving gelegerd. Dit bataljon werd als 3rd County of London Imperial Yeomanry (Sharpshooters) opgericht op 23 juli 1901.16 Op 27 september 1939 werd hieruit afgesplitst de 4th County of London Yeomanry. Op 1 augustus 1944 werden de twee groepen weer samengevoegd. Het bataljon bestond uit vier eskadrons respectievelijk A-, B-, C- en D-eskadron.  Voordat de troepen op 28 november 1944 in de omgeving van Heeze arriveerden hadden ze al op verschillende plaatsen in Noord-Brabant aan de strijd deelgenomen. In oktober waren ze onder bevel van de US 7e Armoured-divisie eerst samengetrokken ten noorden van Weert en dienden ze ter ondersteuning van de Nederlandse Irenebrigade bij de verdediging van de linie langs het Wilhelminakanaal en de weg Hilvarenbeeek-Tilburg.17 Daarna keerden ze terug naar de omgeving van Weert en Nederweert. Het bataljon werd daar onder bevel gesteld van de 53ste (Welsh) Divisie ten behoeve van de aanval over het kanaal bij Nederweert. Deze gevechten vonden plaats op 14, 15 en 16 november 1944. Tot hun aankomst in Heeze waren de troepen daarna gelegerd op Belgisch grondgebied.  

Verblijf in Heeze Van het verblijf in Heeze volgt hierna een weergave uit de zogenaamde oorlogsdagboeken van het bataljon.18 28/11/44 Het bataljon verplaatste zich naar HEEZE E.487087 om 17.30, waar het
                                               

16 De gegevens in deze alinea zijn te vinden op de volgende website: www.regiments.org/regiments/uk/volmillondon/vcav/LonCo3.htm. 17 De gegevens in deze alinea zijn te vinden op de volgende website: www.warlinks.com/armour/3_cly/. Op deze website bevinden zich de zogenaamde oorlogsdagboeken van het bataljon. 18 Zie noot 6. De vertaling is van de auteur: KD. De toevoegingen tussen [] zijn van de auteur. 
30 

aankwam om 20.15. De eskadrons waren als volgt gesitueerd: het A eskadron op 486086, het B eskadron op 496106 en het C eskadron op 490100. 29/11/44 Door iedereen onderhoud uitgevoerd. Groepen verlofgangers weggezonden naar ANTWERP [bedoeld is Antwerpen] en BRUSSELS [bedoelde is Brussel]. 30/11/44 Het bataljonshoofdkwartier werd voor inkwartiering verplaatst naar E.497106. Verlof en onderhoud als eerder. Majoor H. Phelps vervoegde zich bij het bataljon vanuit Engeland voor het commando van het C eskadron, vice-majoor Bradbury. 1-13/12/44 Gedurende de eerste paar dagen van de maand werden de inkwartieringsmogelijkheden in het gebied HEEZE E.4913 en LEEDE E.4808 [bedoeld is Leende] bekeken om er zeker van te zijn dat het bataljonspersoneel zich kon installeren in redelijk comfort en met voldoende toegankelijkheid. Het bataljonshoofdkwartier, hoofdkwartier en het B eskadron lagen in HEEZE en de A en C eskadrons in LEEDE [zier hiervoor]. Het onderhoud en de revisie van de voertuigen werd hervat en er werden trainingsprogramma’s georganiseerd in tankcommandovoering, radiotelegrafie, ‘D&M’ en artillerie. Er werd instructie gegeven in het gebruik van de ‘Sten gun’ en ‘PIAT’ aan zowel de tank- als echelonmanschappen. Groepen verlofgangers werden zowel naar Brussel als naar de plaatselijke dorpen gezonden. 14/12/44 Het bataljon werd geïnspecteerd door Brigadier RMP Carver DSO MC van de 4de Armoured Brigade.19 15-17/12/44 Training en onderhoud als eerder. 18/12/44 Het bataljon kreeg de terreinen bij LOMMEL toegewezen voor ‘17pdr’ schietoefeningen. Het A en C eskadron
                                               

19 Volgens het aanhangsel van Brabant Bevrijd was de 3de/4de County of Londen Yeomanry (The Sharpshooters) een onderdeel van de 4de Armoured Brigade. Zie: Jack Didden & Maarten Swarts, Brabant Bevrijd, 281.