Bezittingen van het gilde van Leenderstrijp
Heemkronijk jaar:2005, jaargang:44, nummer:4, pag:75 -76
BEZITTINGEN VAN HET GILDE VAN LEENDERSTRIJP
door: Redactie
Na de verschijning van zijn terecht veelgeprezen, rijk geïllustreerde en gedocumenteerde boek over het gilde St.-Jan Baptista en Leenderstrijp in 1995 ter gelegenheid van het 350-jarig bestaan van het gilde heeft Max Farjon nu een inventarisatie van de bezittingen van het gilde St.-Jan Baptista voltooid. Het boekwer dat naar aanleiding daarvan door het gilde zelf is uitgegeven, is natuurlijk een zeer nuttig werk. Wie inlichtingen over dit gilde zoekt vindt in deze publicatie een overzicht van wat er aanwezig is. Het oudste stuk dateert uit het jaar 1645, het jongste uit het jaar 2005. De inventarisatie geeft echter niet louter een opsomming van archivalia en andere stukken. Behalve veel wetenswaardigheden over de geschiedenis van de oude attributen bevat zij ook lijsten van prijzen en prijswinnaars. In een inleiding beschrijft Farjon hoe er met de gildespullen in het verleden is omgegaan, hoe weinig zorg er vroeger aan is besteed, zodat een verantwoord toezicht en beheer het is een bekend verhaal bittere noodzaak werden om verval te voorkomen. Het ordenen en beschrijven van de oude documenten en attributen is begonnen met de voorbereidingen van het al genoemde jubileumboek uit 1995. Farjon, auteur van dat boek en lid van het gilde St.-Jan Baptista, heeft destijds de taak van archivaris op zich genomen.
De inventaris wordt ingeleid met een korte geschiedenis van de lotgevallen van de stukken van het gilde en een verantwoording van de wijze van archiveren. Op zijn eigen, persoonlijke manier doet Farjon gedetailleerd verslag van de aanschaf en indeling van kasten, kisten en vitrines, waar en hoe alles erin is opgeborgen. Afbeeldingen in kleur ondersteunen zijn uiteenzetting. Na de inleiding volgen beschrijvingen van de archivalia en overige stukken in tien rubrieken of categorieën. Het gaat daarbij ook weer niet
om louter beschrijvingen en opsommingen. Over de meeste stukken worden door de archivaris historische bijzonderheden en achtergronden vermeld. Bij de rubriek B Koningsschilden doet Farjon bijvoorbeeld minutieus verslag van de restauratie van een koningsschild uit 1848. Het verslag is tevens voorzien van foto s in kleur. Bij de rubriek D Vaandels, vendels en pieken wordt in woord en beeld getoond hoe nieuwe vendelstokken met bollen zijn gemaakt. Op soortgelijke wijze komen de rubrieken E Kostuums, sjerpen etc. en F Trom- en bazuinmateriaal aan bod. In deze manier van beschrijven en toelichten herkennen we de instructieve aanpak van Farjon, zoals die ook al bleek uit zijn in het begin genoemde boek over het gilde. Hij geeft deze publicatie natuurlijk een meerwaarde, want er zullen weinig inventarissen van archieven en bezittingen van andere gilden te vinden zijn met zoveel uitleg van bepaalde bewerkingen en met zoveel bijzonderheden.
Max Farjon noemt deze publicatie een inventaris van de bezittingen van het gilde, tot welke bezittingen hij ook de eerste rubriek, A Eigen documenten, rekent. Deze rubriek bevat evenwel archiefbescheiden (archiefstukken). In archieftechnische zin moeten daaronder worden verstaan al die bescheiden die ongeacht hun vorm, naar hun aard bestemd zijn om te berusten onder de instelling, persoon of groep personen (in dit geval het gilde) die deze heeft ontvangen of opgemaakt uit hoofde van haar/zijn activiteiten of vervulling van haar/ zijn taken.Van bezitting kan hier dan moeilijk sprake zijn en eigen documenten is een wat ongelukkige, verwarrende benaming voor wat in wezen het archief is. Een bepaalde structuur, met binnen de onderdelen een chronologische volgorde, had in deze eerste rubriek of categorie voor de overzichtelijkheid ook niet misstaan. Gebruikelijk is een archiefindeling in stukken van algemene aard en in stukken betreffende bijzondere onderwerpen. Tot de eerste
76
categorie zijn bijvoorbeeld te rekenen: Carte , reglementen en statuten van het gilde (A 01, A 08, A 19, A 20 en dergelijke), ook notulenboeken (A 12, A 14 en dergelijke). Tot de volgende categorie bijvoorbeeld: eigendom van grond (A 03, A 04 en dergelijke), financiën (A 17, A 45 en dergelijke), schietwedstrijden (A 50, A 53 en dergelijke), vendelen (A 32, A 38 en dergelijke). De beschrijvingen in deze rubriek beginnen alle met tekst in kapitalen (hoofdletters), waarna de beschrijvingen van nadere bijzonderheden per nummer voortgaan met tekst in onderkastletters (kleine letters). Bij die beginbeschrijvingen met tekst in kapitalen zijn er die alleen bestaan uit termen als: boekje met leren kaft (A 01), map (A 01K enz.) of losse schriftblaadjes (A 09, A 10, A 11, A 16). Iemand die de inventaris voor inlichtingen raadpleegt, zoekt natuurlijk niet naar een boekje met leren kaft , maar wil weten waar de stukken over gaan. De inhoud zou bij deze beschrijvingen dus voorop moeten staan. De rubriek H Gepubliceerde werken doet denken aan een bibliotheekcatalogus. De inventaris telt 110 bladzijden, formaat A4. Van dit aantal zijn 50 bladzijden benut voor de rubrieken L Behaalde prijzen en herinneringstekens
1936-1999 (43 (44) blz.) en M Behaalde prijzen en herinneringstekens 2000 en later (6 blz.).
Het mag duidelijk zijn dat gildebroederarchivaris Farjon bijzonder verdienstelijk is voor dit gilde. Hij heeft het verleden ervan, voor zover het vastligt in het archief en zichtbaar is in de oude attributen, door zijn toewijding veilig gesteld voor de toekomst. Het gilde St.-Jan Baptista vormt voor de autochtone inwoners van de kleine gemeenschap die Leenderstrijp is, een niet uit haar geschiedenis weg te denken, herkenbare verschijning. Het is belangrijk dat deze cultuurhistorische vereniging behouden blijft omdat zij deel uitmaakt van de Leenderstrijpse identiteit.
Max Farjon (2005), Inventaris bezittingen gilde StJan Baptista Leenderstrijp tevens historie van oude attributen en lijst van prijswinnaars 1936-2004, Leenderstrijp: Gilde St-Jan Baptista. Prijs 17,50, exclusief verzendkosten (verkrijgbaar bij de auteur, Zaalstraat 1, 5595 GH Leende, tel. 040-206 25 28).
Redactie Heemkronyk
