Uit de archiefkist (=nr.2)

Heemkronijk jaar:1980, jaargang:19, nummer:2, blz.62 -63

UIT DE ARCHIEFKIST

door: C.S. Smit

Een verhaal over Ds. Kremer is niet volledig zonder dat daarin aangehaald wordt hetgeen de journalist en vurig republikein Eilert Meeter ons over Kremer, de oculist, te vertellen heeft in zijn brochure: "De genezing der oog ziekten door den Weleerwaarden Heer J.L.A. Kremer, Az."  uitgegeven in 1842 en in zijn boek: "Holland, its institution, its press, king and prisons" uitgegeven in 1857 in Londen.

Meeter schrijft lovende woorden over de kleine, goed uitziende wel- doener uit Heeze. Ook geeft hij een beschrijving van het dorp en z'n omgeving uit die jaren. De beschrijving is in deze serie opgenomen in het juninummer van 1978. In zijn in Londen uitgegeven werk geeft hij o.m. weer wat het onderscheid tussen Holland en het Nederland ten Zuiden van de Maas is. Erg vleiend laat hij zich niet uit over de R.K. geestelijk-heid van Heeze; een afspiegeling van de controverse die in die tijd nog bestond tussen het R.K. en het protestantse volksdeel.

Op uitnodiging van een patiënt van Kremer brengt Meeter in de nazomer van 1842 een bezoek aan Heeze. Net zoveel belangstelling als hij voor Ds. Kremer heeft legt hij aan de dag voor een huisgenote van de dominee, een zekere Cornelia Vogel. Zij blijkt een natuurlijke dochter van Willem II te zijn. In de vertrouwelijke relatie die tussen Cornelia en Meeter ontstaat komt hij aan de weet dat zij in "gezegende omstandig- heden" verkeert. Cornelia schrijft later naar Meeter om haar uit Heeze weg te halen. Hij kan dit ondanks de gedane belofte wegens belabberde financiële omstandigheden niet waarmaken. Cornelia, die op 25 mei vanuit Amersfoort naar Heeze komt, verlaat ons dorp het jaar daarop weer op 18 oktober. Niet vermeld staat waar naartoe.

In de registers van de Burgerlijke Stand van Heeze is geen bevestiging te vinden van de beweringen van Meeter omtrent de situatie waarin hij Cornelia aantrof. Wel wordt in het jaar 1843 ten huize van Kremer een zoon geboren. Het is het jongste kind van Ds. Kremer en Aaltje Pliester. De laatste keer dat de wieg van de zolder gehaald moest worden was in 1833 geweest. De namen die de nieuwe wereldburger krijgt zijn: Theodorus Wilhelmus Adelbertus.

Deze zoon die tot minstens 1903 in Heeze blijft wonen, vervult vele jaren kerkeraadsfunkties. Uit de overlevering is bekend dat hij minder valide was. Op 17-02-1908 overlijdt hij te Zeist.

Zonder uitgebreid onderzoek gedaan te hebben volgen hier nog enkele gegevens van de kinderen Kremer.

1.  Christina Arnoldina Johanna  geb. Heeze  16-10-1826, ov. Heeze  25-01-1889.

2.  Arnoldus Johannes Cornelius   geb. Heeze 28-09-1828, tr. Heeze (kerk) 20-06-1871 met Adolphina Diemont d.v. Adolf Johan en. predikant en Everdina Waller, woonachtig te Heeze. 

3. Johan Constant geb. Heeze 05-02-1833, Rijksontvanger te Culemborg in 1883, tr. Veldhoven (?) met zijn volle nicht Jacoba Maria Christina Hirzel van Kemten geb. Veldhoven en ov. als wed. te Bergeyk 18-12-1889.

In de jaren 1837, 1838 en 1840 worden er levenloze kinderen geboren in het gezin Kremer-Pliester.

Tot aan zijn dood in 1867 blijft Ds. Kremer als predikant van Heeze in funktie. Op maandag 6 mei zit hij voor de laatste keer de kerkeraads- vergadering voor, bestaande uit de heren Diemont en Glaudie als ouder- lingen en Kreuger en Freher als diakenen, gehouden in de consistorie- kamer van de kapel, "des voormiddags ten 9 en 10 ure." Het was een vergadering waarin om 10 uur de visitatoren Ds. van Dissel van Bladel en Ds. Nicolai van Veldhoven visitatie deden: "Alles in vereischte orde bevonden hebbende namen opgenoemde Heeren een gezegenend afscheid."

Korte tijd later overlijden zowel mevrouw, 15 mei, als de dominee, 17 juni. Het zijn Hendrik Kreuger, de diaken en Johannes Ambrosius van Gennep, die op 19 juni het overlijden op het gemeentehuis gaan aangeven. Beiden worden op de begraafplaats van de Hervormde Gemeente begraven. Alleen van de dominee is met zekerheid zijn laatste rustplaats aan te wijzen. Op de graven bevinden zich geen grafstenen.

Naast de oudste dochter ligt er op dit kerkhof ook nog een jongere broer van de dominee, de gepensioneerde rijksontvanger Johan Hendrik Cornelis Kremer, overleden op 25 februari 1879 te Heeze, begraven.

Op 23 juni 1867 ontvangt de kerkeraad van de kinderen Kremer een geschenk met het volgende begeleidend schrijven: 

Eerwaardige Heeren!

Bij deze heb ik de eer Uw Eerw. namens

mijne broeders en zuster ter gedachtenis onzer

dierbare ouders aan te bieden bijgaand dekservet

ten gebruike op den avondmaaldisch.

Ik heb de eer te zijn heilwenschend

Uw Wel Eerwaarde dienstwaardige dienaar 

get. A.J.C. Kremer.

Bronvermelding:

Lidmatenregister 1819-1903 inv. nr. 5 N.H. Kerk Heeze ca. Notulenboek van de Kerkeraad 1837-1900 inv. nr. 3 N.H. Kerk Heeze ca. Registers van de B.S., Gemeentearchief Heeze en de vermelde werken van E. Meeter; Kon. Bibl. Den Haag. 

Ga terug