De "academische" opleiding van Goyart van Lanckvelt
Heemkronijk jaar:1981, jaargang:20, nummer:2, blz.78 - 80
DE "ACADEMISCHE" OPLEIDINC VAN GOYART VAN LANCKVELT
door: H. Otten
In de lijst van schouten van de heerlijkheid Geldrop van 1600 tot 1795, gepubliceerd door Jean Coenen in Bijdrage no. 8 van de lokale geschiedenis van Geldrop, treft men als eerste de naam aan van Godovart van Lanckvelt, die van (tenminste) 1600 tot 1615 aan het hoofd stond van het Geldropse corpus in zijn funktie van schout van Heeze, Leende en Geldrop.
Deze Godovart van Lanckvelt werd omstreeks 1558 in Gemert geboren (1). Hij was de zoon van Jonker Goyart Goyartszoon van Lancvelt die in Gemert een omgracht en versterkt huis bewoonde. Op de bekende kaart van Blaue van omstreeks 1650 wordt dit huis aangeduid als "Huis Lancvelt". Een tekening "0verblijfsels van 't Slot of Huis Lancvelt" werd gepubliceerd in de door het streekarchivaat "Langs Aa en Dommel" uitgegeven Historische Beschrijving van de Meierij (Handschrift van A.C. Brock, 1825).
De familienaam Van Lanckvelt wordt ontleend aan het feit dat deze familie eeuwenlang "het goet Lanckvelt" gelegen tussen Erp en Veghel in leen hield van de Hertog van Brabant. In het zogenaamde Stootboek en Spechtboek, de oude leenregisters van het hertogdom Brabant, treft men veelvuldig aan de naam van Goyart van Lancvelt als leenman van het betreffende goed.
Onder hen is ook Coyart van Lanckvelt, die omstreeks 1600 schout van Heeze, Leende en Geldrop was.
Tevergeefs zoekt men naar zijn naam in het in 1979 verschenen boekwerk "Noordbrabantse studenten 1550-1750" door H. Bots e.a., dl. 44 in de reeks Bijdragen tot de Geschiedenis van het Zuiden van Nederland.
Toch blijkt uit een "nota" in de Gemertse schepenprotokollen dat deze schout ook een universitaire opleiding genoten moet hebben en wel te Douai. Voor het ontbreken in de lijst van studenten is een eenvoudige verklaring. In het hiervoor aangehaalde boekwerk over de Noord-brabantse studenten leest men op pag. 14: "Het bezoekersaantal van Douai is door het verloren gaan van de matrikels (inschrijfregisters) moeilijk te bepalen. Alleen via toevallige vondsten in de literatuur werden een kleine 50 studenten te Douai achterhaald. Het werkelijke aantal moet in de honderden hebben gelopen”.
Bij toeval blijkt opnieuw een oud -student van Douai achterhaald te zijn, zoals men kan konstateren na lezing van het hiernavolgende getuigenis, dat is overgenomen uit een Gemerts schepenprotokol (2).
Als jongen van ongeveer 17 jaar is dus Goyart van Lancvelt in de lente of zomer van 1575, na "de school in Den Bosch" doorlopen te hebben, vertrokken naar de universiteitsstad Douai. De stad Douai, nu gelegen in het Noordfranse Departement Nord, behoorde in de Middeleeuwen aan de graven van Vlaanderen, later aan de Hertogen van Bourgondië, nog later tot de Spaanse Nederlanden. Sedert 1667-1668 is de stad pas Frans.
In de zestiende eeuw heeft Douai een universiteit gekregen (3), en Goyart van Lancvelt moet één van haar studenten zijn geweest.
Na zijn studietijd te Douai is hij vertrokken naar Luik om "praktijkervaring" op te doen bij een zekere Mr. Jacob Peelmans, notaris aan "het hof van de bisschop van Luik".
Uit de Gemertse schepenprotokollen komt maar één persoon Goyart van Lancvelt naar voren, die voor deze "studiën" in aanmerking komt en dat is de zoon van Jonker Goyart van Lancvelt, die in Gemert op het slotje woonde.
Gezien de getuigenis uit 1578 maakten de ouders zich kennelijk ongerust over de lange afwezigheid van hun zoon. Hoe het ook zij, hun zoon kwam weer boven water en zijn naam wordt nog veelvuldig in de Gemertse schepenregisters genoteerd. Zo draagt op 2 januari 1590 Goyart van Lancvelt de Oude, het tochtrecht in een hoeve over aan zijn zoon Goyart van Lanckvelt de Jonge, die, gezien de toevoeging in de betreffende akte, het "geleerde" in praktijk brengt als "Schout tot Heeze Leent ende Geldrop" (4).
Bronvermelding en opmerkingen:
( 1) In een akte d.d. 18 september 1603, waarvan een transcriptie in Kerkberichten Gemert, 25 april 1926, verklaart Schout Goyart van Lanckvelt 45 jaar te zijn.
( 2) R.A. ‘s-Bosch - Gemert R110 folio 155 (dd. 27-10-1578)
( 3) In 1887 is de laatste faculteit van Douai overgegaan naar Rijsel.
( 4) R.A. ‘s-Bosch – Gemert R111 folio 3-5 (dd. 2-l-1590)