Opening jubileumjaar Heemkundekring

Heemkronijk jaar:2011, jaargang:50, nummer:3, pag:43 -45

OPENING JUBILEUMJAAR HEEMKUNDEKRINGOPENING JUBILEUMJAAR HEEMKUNDEKRING 

door: Rika Piters* 

Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van onze heemkundekring mag ik het woord tot u richten. Het is goed om bij zo’n gelegenheid even stil te staan en terug te kijken naar datgene wat inmiddels is bereikt. Er is in deze 50 jaar immers veel veranderd en gebeurd. Zo heeft de Heemkronyk een belangrijke transformatie ondergaan. Het begon als een klein geschriftje op A5-formaat. Ik citeer uit de tweede uitgave van het ontstaansjaar (jrg. 1 (maart/april 1962), nr. 2, blz. 20): De “Heemkronuk” [ = “Heemkronyk”] is vrijwel overal enthousiast ontvangen. Dat blijkt uit de nieuwe aanmeldingen, die de kring binnenkreeg, maar ook uit de reacties in de pers. In Brabants Heem werd onze heemkundekring al voorgesteld als een kring, die zich “ van meet af aan zeer aktief toont”. Oost Brabant: “Een zeer goed verzorgd tijdschriftje…” En Het Eindhovens Dagblad: “over de inhoud niets dan lof…” En nu is onze Heemkronyk een volwaardig tijdschrift. Het exemplaar van december jl. bevatte zelfs enkele pagina’s in kleurendruk. De artikelen zijn uitgebreid en wetenschappelijk onderbouwd. De omslag bevat een afbeelding van een topografische kaart van Geldrop en Hoog Geldrop uit 1897 (ged.) herzien in 1917. Aanvankelijk werden in de Heemkronyk ook de mededelingen aan de leden opgenomen. Maar sinds mei 1977 wordt het mededelingenblad uitgegeven. Het bestuur wilde en wil hierin de leden op de hoogte stellen van de verschillende activiteiten, omdat het van mening was en is dat de leden recht hebben 
                                                

* Noot van de redactie Op zaterdag 19 maart 2011 werd tijdens een feestelijke bijeenkomst in Sociaal Cultureel Centrum Hofdael te Geldrop het jubileumjaar ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de heemkundekring geopend. Mevrouw Rika Piters, voorzitter van de heemkundekring, hield aan het begin een toespraak waarvan de enigszins aangepaste tekst hier volgt.    

op informatie, welke de leden aangaat. En omdat het om meerdere redenen onmogelijk was alles in de Heemkronyk te plaatsen, wilde en wil het bestuur u op deze manier van dienst zijn.  Wat ook veranderde zijn de activiteiten van onze werkgroep archeologie. Archeologisch erfgoed maakt deel uit van de cultuurhistorische erfenis, is een bouwsteen van de identiteit van een samenleving. Het is een grote bron van informatie over de wordingsgeschiedenis van mensheid en samenleving. Zorg en zuinigheid zouden daarom in de omgang met archeologisch erfgoed prioriteit moeten hebben. Met dat voor ogen is in het Verdrag van Malta de richtlijn opgenomen dat archeologen worden betrokken bij alle planvorming. Het Verdrag van Malta werd in 1992 door Nederland ondertekend. Dit verdrag bepaalt dat de “verstoorder” betaalt. Dit uitgangspunt draagt bij aan het behoud in situ van archeologisch erfgoed. Ook zijn regels voor het uitgeven van vergunningen en het beheren in depots opgesteld. Voor de amateurarcheoloog betekende de wetswijziging een verandering van beleid. Niet meer graven, maar bewaren. De activiteiten kwamen vanaf die tijd meer te liggen in het geven van voorlichting, advisering gemeenten, educatie, vondstenrestauratie en documentatie. In de loop der jaren wordt steeds vaker door opgravingsbedrijven gevraagd assistentie te verlenen bij veldverkenningen en opgravingen. Dit is een mooie gelegenheid om praktisch met archeologie bezig te zijn. In het verslag van een ledenvergadering van 21 maart 1996 staat het volgende te lezen: De heer Frans van den Heuvel ontvouwt zijn ideeën om vanwege het naderende jaar 2000 een maquette te maken van Heeze. De vergadering aanhoort zijn zeer Een aantal leden geeft zich op voor een te vormen
   
44
voorbereidende werkgroep, die de haalbaarheid van de ideeën zal onderzoeken.  Het idee van die ene maquette zijn 12 maquettes geworden. Ons hele heemgebied zoals het in 1832 was, is hierop weergegeven. De leden van de werkgroep 2000 hebben alle zeilen bijgezet om het resultaat van deze noeste arbeid in ons lustrumjaar aan u te kunnen tonen. De werkgroep monumenten werd in 1978 opgericht. De groep is de eerste jaren druk doende geweest een monumentenlijst samen te stellen. In 1981 werd een lijst van potentiële, lokale monumenten en beeldbepalende objecten aan Burgemeester en Wethouders van de gemeente Heeze aangeboden (de gemeente Geldrop beschikte in 1977 al over een monumentenlijst). De heemkundekring hoopte door middel van deze lijst een bijdrage te leveren om Heeze als Parel van Brabant te behouden. In de gemeentelijke monumentencommissie hebben leden van onze kring zitting. Hun taak is niet veranderd. Zowel in de gemeente Geldrop-Mierlo als in de gemeente HeezeLeende zetten leden van de monumentenwerkgroep zich in om ons culturele erfgoed te bewaken. De heemkundekring beschikt over een groot fotobestand. Om dat te beheren ontstond in 1982 de werkgroep fotografie. Ten behoeve van een tentoonstelling hielden de leden ervan zich in eerste instantie bezig met het inventariseren van dat bestand. Daarnaast fotografeerden zij gebouwen, monumenten en dorpsgezichten. Er werd gewerkt met dia’s. De huidige fotowerkgroep is veel tijd bezig met het digitaliseren van deze collectie. En met het zoeken naar de juiste beschrijving van personen en gebouwen die op de foto’s staan. Afgelopen jaar hebben de leden ervan meegewerkt aan de grote tentoonstelling rond Industrieel Erfgoed hier in het Weverijmuseum en nu zijn ze maanden in de weer geweest met het samenstellen van posters en een digitale fotoshow voor onze reizende tentoonstelling.
Vanaf de beginjaren is er veel aandacht besteed aan lezingen, dit vooral om de bevolking te bereiken en te enthousiasmeren. De werkgroep jaarprogramma slaagt er telkenmale in een interessant programma samen te stellen. Kwamen vroeger de sprekers met een eenvoudige diapresentatie, nu worden steeds meer en andere digitale varianten aangedragen. De ene keer een USB-stick, een andere keer een CD ROM en het kost soms heel wat moeite om al deze opslagatributen aan de praat te krijgen. Maar de leden van deze werkgroep zijn niet voor een kleintje vervaard en maken van elke lezing een succes. De heemkamer beschikt over een bibliotheek met een prachtige en waardevolle collectie boeken. Deze zijn geregistreerd, gerubriceerd en geautomatiseerd door middel van een Adlib Light Database. De meeste boeken mogen worden uitgeleend aan onze leden en aan leden van de openbare bibliotheek in de catalogus waarvan ons boekenbestand grotendeels is opgenomen. Sinds twee jaar wordt het archief systematisch ontsloten. De gebruiksmogelijkheden van digitale middelen groeien en zijn steeds vaker ook voor niet-professionele gebruikers beschikbaar (voorbeeld: websites, tekst- en presentatieprogramma’s, geografische informatiesystemen, opslagtechnieken en database). Dit verbetert de mogelijkheden voor opslag en onderzoek. In de jaarvergadering van 1980 ging voorzitter Jansen in op de vergrijzing van het ledenbestand. Hij vroeg  zich af waar de jeugd bleef. In 1980 telden we 204 leden, nu zijn 210 mensen lid van onze kring. Hoezo vergrijzing in 1980? Als nog steeds dezelfde personen lid zijn, dan waren zij 30 jaar geleden tussen de 50 en 60 jaar. Naar de huidige maatstaven zeker niet oud.