Uit de gemeentelijke oudheidkamer te Geldrop (nr1)
Heemkronijk jaar:1984, jaargang:23, nummer:1, blz.4- 5
UIT DE GEMEENTELIJKE OUDHEIDKAMER TE GELDROP
door: A.W.G.W. van Asten
DE ZILVEREN HANDSPIEGEL VAN DE HORNES
Hoe merkwaardig de loop van bepaalde zaken kan gaan moge blijken uit de geschiedenis van het pronkstuk van de Oudheid-kamer. Op 5 april 1976 kreeg de toenmalige archivaris van Geldrop, de heer Van Bokhoven, via de heer Joosten, directeur van het Historisch Museum te Venlo, een brief van R. Boas, Koopman B.V. uit Londen. De heer Boas im- en exporteur te Amsterdam was in het bezit gekomen van een zilveren handspiegel. Zo op het eerste oog een fraai staaltje van edelsmeed-kunst. Versierde rand met op de achterzijde in gedreven zilver St.Joris te paard, die de draak bestrijdt. Een slank handvat met monogram en kroontje.
Toen de heer Boas de spiegel nader onderzocht bleek ze open te gaan. Hij vond aan de binnenzijde de volgende inscriptie:
"I.C. DE HORNES HEERE VAN GELDROP ENDE NIEL CONINCK Ao 1714"
De weg naar huis lag open voor een interessant document, dat eens op een waarschijnlijk nooit te achterhalen wijze Geldrop verlaten had.
De heer Boas bood de gemeente Geldrop de spiegel te koop aan en het college van burgemeester en wethouders besloot op 12 oktober 1976 tot aankoop van de spiegel.
Daarna is begonnen met een onderzoek ter oplossing van de volgende vragen:
1) Is J.C. de Horne in 1714 koning van het St. Jorisgilde te Geldrop geweest?
2) Is het altijd een spiegel geweest?
3) Van welke zilversmid is het merkteken, dat een bijenkorf voorstelt?
4) Van wie is het monogram, dat op het handvat is gegraveerd?
Dit onderzoek, dat nog niet is afgesloten heeft het volgende aan gegevens opgeleverd:
ad 1. Uit de genealogische gegevens van de Van Hornes is vast komen staan, dat Johan Caerl van Hoerne of de Hornes in 1714 heer van Geldrop was. Hij werd in september 1706 met Geldrop beleend en overleed op 27 augustus 1715. Hij was ordinaris van de reeds lang opgeheven schutterij St. Joris.
ad 2-3. Voor deze gegevens hebben wij ons gewend tot een expert op dit gebied n.l. Professor Dr. F. van Molle te Leuven. Hij schreef na toezending van diverse foto's het volgende:"Voor zover deze foto's een beoordeling toelaten, lijkt het me dat het gedreven medaillon met de voorstelling van Sint Joris op de voorzijde en het U bekende opschrift op de keerzijde oorspronkelijk deel uitmaakte van de breuk van een schuttersgilde. Deze was omwille van de voorgestelde heilige evenals omwille van de epigrafische vermelding van I.C.de Hornes, die naar vermeld, omstreeks 1714 werkelijk heer van Geldrop was, blijkbaar de Sint Jorisgilde van Geldrop. Dit medaillon werd later, nadat de gildebreuk onttakeld werd, gebruikt om er een handspiegel van te maken, zoals onder meer wordt bevestigd door het stijlverschil tussen het medaillon en de handgreep.
Een en ander zou op het stuk zelf moeten nagezien worden. Het enige merk, waarvan mij onbekend waar het zich juist bevindt (op het oudere of op het recentere deel), kan ik voorlopig niet thuis brengen; zonder bijkomende informatie zal de identificatie van dit teken wel niet gemakkelijk zijn."
Het zilvermerk in de vorm van een bijenkorf en dat op het oudste deel van de spiegel is terug te vinden is tot op heden niet geïdentificeerd.
ad 4. In een brief d.d. 2 juni 1976 schreef de heer Boas, dat het monogram met kroontje waarschijnlijk van koning George III is. Het handvat met dit monogram is, zoals reeds eerder omschreven, later aangebracht.
Mocht onder de lezers zich iemand bevinden, die meer inlichtingen kan verschaffen over de nog niet opgeloste vragen dan kan men zich in verbinding stellen met ondergetekende, iedere dinsdag van 9-12 en van 2 tot 5 uur op het kasteel (tel. 040-851661).