Uit de gemeentelijke oudheidkamer kasteel Geldrop (nr.1/2)
Heemkronijk jaar:1990, jaargang:29, nummer:1/2, pag:5 -8
UIT DE GEMEENTELIJKE OUDHEIDKAMER KASTEEL GELDROP
door: A.G.W.G. van Asten
De gemeentelijke oudheidkamer bezit twee geschilderde portretten welke "goede" kopieën zijn van portretten van Frans Hals. Het ene stelt een man voor en het andere een vrouw.
De op 12 juli 1980 verkregen schilderijen vormden een aanwinst voor het kasteel Geldrop, waarin ze uitstekend pasten. Het bleek echter voor de toenmalige beheerder, wijlen de heer Van Bokhoven, en auteur dezes moeilijk de identiteit van de schilder en de geportretteerden te achterhalen.
Hiervoor werd in eerste instantie contact opgenomen met het Rijks-bureau voor Kunsthistorische Documentatie te 's-Gravenhage.
Bij schrijven van 17 maart 1988 van zijn directeur, de heer J. Nieuw-straten, vernamen wij, dat het kopieën waren van twee in het Hessische Landesmuseum te Kassel (Duitsland) hangende originele portretten, geschilderd door niemand minder dan Frans Hals. De identiteit van de geportretteerden kon niet worden vastgesteld. Wel was vastgesteld dat het wapen van de man "het kwartier" toont van het geslacht "Van der Meer".
Men omschreef de uitvoering van de kopieën enerzijds als handig en vaardig, anderzijds als weinig subtiel, en noemde de gelijkenis niet ten volle geslaagd. Men oordeelde, dat ze in een aanzienlijk latere tijd geschilderd zijn dan de oorspronkelijke portretten. Directeur Nieuw-straten verwees ons voor verder onderzoek naar het Iconographisch Bureau te 's-Gravenhage, waarvan hij meer inlichtingen verwachtte.
Bij brief van 24 maart 1988 berichtte directeur Jhr. F.G.L.0. van Kretschmar ons, dat de originelen in Kassel door Frans Hals in de jaren 1618-1620 geschilderd waren. Helaas moest hij mededelen, dat tot nu toe niemand het raadsel heeft kunnen oplossen aan wie en aan welke familie de wapens behoren, die op de schilderijen staan afgebeeld.
- De omschrijving van het wapen van de man luidt:
Doorsneden: boven een kruis, onder 3 meerbladeren.
Helmteken: het kruis van het schild.
- De omschrijving van het wapen van de vrouw luidt:
Drie zwemmende zwanen, naar heraldisch links gewend.
Op de originele portretten werden de wapens in grisaille uitgevoerd, zodat de kleuren van de wapenfiguren niet vast te stellen zijn.
Het is niet uitgesloten, dat de portretten, die bij Hals doorgaans Haarlemse notabelen voorstellen, niet kunnen worden geïdentificeerd en dat de wapens louter op fantasie van de schilder berusten.
Informatie die enig licht kan werpen op deze zaak, is van harte welkom. De schilderijen hangen, voor ieder te bezichtigen, in de trappenhal van kasteel Geldrop.
