wegen tussen edhvn en helmond
Heemkronijk jaar:1963, jaargang:2, nummer:4, blz.57 -59
Wegen tussen Eindhoven en Helmond in de vorige eeuw
door: J.S. van Wieringen
Een bezoek aan het Rijksarchief in den Haag voor een onderzoek naar de geschiedenis van het Eindhovens Kanaal leerde me het bestaan kennen van een kaart op schaal 1:15.000 uit 1829 (A1g°RijKsarchie£,Waterstaat No. 295); die het gebied tussen Eindhoven en Helmond gedetailleerd weergeeft. Deze kaart is gemaakt door de landmeter W.de Gier die in opdracht van "de kooplieden, fabrikanten en trafikanten van Eindhoven" een ontwerp maakte voor een kanaal van Eindhoven naar Helmond. Dit kanaalontwerp blijft hier verder buiten beschouwing; wellicht is deze kaart echter ook van belang voor het vroegere wegennet in onze streek. Het aardige is namelijk, dat er niet alleen de loop der wegen op staat, maar ook welke wegen het verkeer tussen de verschillende plaatsen volgde. Dat was in die tijd, vóór de aanleg van de rijksweg Eindhoven - Geldrop - Heeze - Leende - Weert ( 1855), sterk verschillend van nu.
Van Eindhoven naar het oosten gaande, nam men de Geldropseweg en Voorterweg en kruiste de Lakerkoop ongeveer waar deze tegenwoordig het Eindhovens Kanaal bereikt.
Onmiddellijk daarna kwam men bij de Poeyersstraat, die linksaf naar Klein Tongelre (bij het tegenwoordige kruispunt van Rondweg en Tongelresestraat) voerde en rechts naar Riel en Geldrop. Van Klein Tongelre kon men langs De Lange Pad (o.a. de tegenwoordige Jacob van Deventerstraat en Poststraat) naar de Kolse molen en vandaar langs Eeneind en Helmondse Dijk naar Helmond. De wegen naar Riel en Geldrop volgden(eerst de Poeyersstraat maar splitsten bij het huidige kruispunt van Poeyersstraat en rijksweg. Die naar Riel volgde, net als nu de Rielse Dijk, maar de weg naar Geldrop liep noordelijk van de tegenwoordige rijksweg waar nu de DAF fabriek staat) over Hulst. Hij bereikte de Hulsterweg naast het tegenwoordige no. 71. Van de weg Eindhoven-Heeze staat alleen het eerste stuk binnen de kaart. Hij volgt de Heezerweg en de Wilakkerstraat, maar buigt dan al weer gauw in zuidoostelijke richting om uit te komen bij de Neushoornstraat in Tivoli. Hoe het van hieraf verder ging staat niet meer op de kaart, maar het ziet er naar uit, dat de weg langs Genoenhuis voerde.
Voor de volledigheid zij nog vermeld, dat de verbindingen, Geldrop-Nuenen en Geldrop-Mierlo- Helmond volgens deze kaart precies zo liepen als nu; van Geldrop naar Tongelre volgde men alleen bij Urkhoven enkele andere (meer oostelijke) wegen dan tegenwoordig.
Op bijgaande schets zijn ter wille van de duidelijkheid de wegen, die geen verbindingswegen tussen plaatsen waren, weggelaten, terwijl de nieuwe verbindingen zijn aangegeven, voor zover ze afwijken van de vroegere.