De macht van het geweer

Heemkronijk jaar:1998, jaargang:37, nummer:1, pag:31 -33

DE MACHT AAN HET GEWEER

Terreur van twee jachtopzieners

door: Leo Driessen

Het is maandagmiddag 23 februari 1807. Stevig ingepakt tegen de kou zijn drie mannen in de Mollenvelden onder Bruggerhuizen bezig een boom die er op de grond van een van hen gestaan heeft, op een kar te laden. Het zijn Hendrik Heesterbeek, aan wie de grond toebehoort, Christiaen Hoevenaars en Peter Rijnders, drie landbouwers uit Valkenswaard.

Terwijl ze druk doende zijn, komen Martinus Becks en Hendrik Habraken bij hen. Deze oppassers "der Jagten van Heeze en Leende" zeggen tegen de drie boeren dat ze de houtschat niet voldaan hebben. Prompt antwoordt Hendrik Heesterbeek dat hij, als hij die inderdaad schuldig is, "het alsdan met haar wil[de] afmaken". Hij toonde zich dus onmiddellijk bereid om een eventuele schuld aan de oppassers te betalen. Op hun beurt reageren dezen dan, maar wel op een zeer merkwaardige manier. "Zich geene ingang vindende" maken zij zich meester van paard en kar "met drijgemente dat [zij] die geene welke nog een hand er aanstak overhoop zouden schieten".

Met "Car en Paard" gaan ze richting Bruggerhuizen. Daar probeert Heesterbeek nogmaals tot een vergelijk te komen, liever dan de zaak nog verder te laten escaleren. Hij nodigt er de oppassers uit in de herberg van Hendrik van den Berg. Aanvankelijk zijn daar in de herberg nog vele woordenwisselingen maar uiteindelijk 'accorderen' de jachtopzieners voor twee gulden en vijf glazen "genever".

Hendrik Heesterbeek is van mening dat op deze weliswaar onfrisse manier de affaire toch nog tot een goed einde is gekomen. Al bij al is het voor hem toch een hele belevenis geweest. Temeer nog omdat hij al eerder gehoord heeft van dit soort gedragingen van de twee oppassers. Nu had hij het zelf meegemaakt. Later die dag moet hij dan ook zijn verhaal kwijt op zijn eigen Zeelberg. Hij gaat er naar de herberg van Francis Heesterbeek. Daar treft hij Francis Heesterbeek, Adriana Heesterbeek, Baltus Heesterbeek en tot zijn ontsteltenis zitten er ook  de beide oppassers. Weer ontstaat er een woordenwisseling. Dan trekt Hendrik Habraken, een van de oppassers, plotseling zijn mes. Hij grijpt Hendrik Heesterbeek bij zijn das en "onder de schrikkelijkste drijgemente" schaart hij met het geopende mes "terzijde over" diens hoofd. Heesterbeek verweert zich niet. Ondanks deze zelfbeheersing gaat ook Martinus Becks, de andere oppasser, zich zetten. Iedere aanwezige ziet dat hij "zijn dubbelgeweer verkeerd in de hand vat en daar mede [Heesterbeek] eene dusdanige geweldigen slag vermeent toe te brengen dat [omdat Heesterbeek] dezelven ontspringende het geweer op den drempel in de deur van het huis aan stukken slaat, waar na [Becks] het zelve bij elkander vat en drijgt te schieten".

Hendrik Heesterbeek vindt het toch maar veiliger te verdwijnen. Ook als hij weg is, blijven de beide jachtopzieners aan het tieren "met eijselijke drijgementen dat [zij] hem zoude capot maken, al was het tien jaren later". Na verloop van tijd taaien ze af.