Hoe komt Geldrop aan de 'van Bragt's'

Heemkronijk jaar:1987, jaargang:26, nummer:3, pag:83 -85

HOE KOMT GELDROP AAN DE ‘VAN BRAGT'S'?

door: Max M.P.Cornelissen

Zo rond 1570 komen we in de Schepenboeken van Helmond voor het eerst de naam 'Herman van Braght' tegen. Die achternaam wordt verschillend geschreven; met ch of gh. U weet het: mensen kunnen zich erg druk maken over de juiste schrijfwijze van hun naam. In het geval van de ‘van Bragt-familie' moet men zich maar flexibeler opstellen. Van Bracht of van Bragt, van Bregt of van Brecht, zelfs van den Bragt, ze zijn heel vaak van dezelfde stam.

Neem Lynn van den Bragt. Zij werd op 5 oktober in Geldrop geboren als dochter van Richard en Ellen van den Bragt. Volgens de advertentie in de krant op Gansenboom 109. Zij hebben hun achternaam te danken aan een verschrijving die op 19.02.1897 in Boxtel plaatsvond. De uit Lieshout afkomstige spoorwegman Eduward van Bragt gaf toen de geboorte aan van zijn zoon Wilhelmus Hendrikus. De ambtenaar van de Burgerlijke Stand, gewend aan de achternaam ‘Van den Bragt' die uit Arnhem stamt en zich tot Boxtel uitstrekte, vergiste zich bij 'van Bragt' en maakte er ‘van den Bragt' van. Misschien dacht de goede man toen wel dat ze het in Lieshout fout hadden. Wie weet. Willem van (den) Bragt, die zich zonder dat ‘den’ in Eindhoven presenteerde als typograaf bij de krant, werd echter in de oorlogsjaren door een ijverige ambtenaar op zijn vingers getikt. Hij had zijn zoon -Eduard Wilhelmus- op 10-04- 1921 in Boxtel bij de geboorte laten inschrijven als ‘van Bragt', maar dat kon niet. Ook zijn huwelijksakte was niet juist. "U bent als van den Bragt geboren en zo moet u ook blijven heten". En alle nakomelingen. Toen dat enige kind -Eduard W.- zelf op 07.06.1944 in Eindhoven ging trouwen, luidde de familienaam ‘van den Bragt'. Daarmee was een nieuwe naam aan de stamboom toegevoegd. U zit goed: Richard is weer de zoon van E.W. Vandaar dus. In datzelfde Geldrop kennen we ook bakker Van Bragt. En die niet alleen.

SINDS NAPOLEON

Stamvader Herman van Bragt uit de tijd van de Tachtigjarige Oorlog kreeg ca. 1610 een kleinzoon Herman die later bij de brug op het Heereind te Beek en Donk een landbouwbedrijfje startte. Hij was de voorvader van Michiel, gedoopt in Nuenen (1765), die richting Geldrop zou gaan. In 1815 ontmoeten we hem als herbergier, in 1818 als bakker en in 1826 als kramer. Uit een tweetal huwelijken noteren we een twaalftal kinderen.

Zijn tiende kind, Emerentia van Bragt, geb. 26.08.1813 Nuenen en Gerwen, werd de moeder van 'Fried Vonk' ofwel Godefridus van der Heijden, geb. 05-02-1846 Geldrop, die zouaaf was en later als 'zonderling' door het leven zou gaan. Haar vier broers -Jan, Fried, Francis en Cornelis- vinden we allen in Geldrop terug. Jan (1793) werd wever en later zelfs 'fabrikant'. Hij haalde zijn vrouw van Klein Braak- huizen. Zijn vroege dood in 1837 verhinderde dat hij zijn vier zonen zich in de Geldropse gemeenschap zag ontplooien. (Piet van Bragt (1818-1904) bijvoorbeeld, als wever en later winkelier/fabrikant in Geldrop succesvol; Willem (1822- 1879), de bukskinwever, die in Zesgehuchten zelf als wees met een ander weeskind zou huwen; of Cornelis (1824-1890), de eenvoudige fabriekswerker in Geldrop, inmiddels als tak uitgestorven; Jan Michiel (1826-1897), wever en horlogemaker, in Geldrop met nakomelingen in Zesgehuchten.)

De broer van de genoemde Jan Sr. was Oom Fried (1796), barbier en baardscheerder, gehuwd in Geldrop met een Petronella van Geldrop, geb. 16.11.1801 te Aalst. De andere broer, Francis (1811-1864), kreeg wel 11 kinderen, maar er stierven er 7 erg jong, 2 dochters bleven ongehuwd en slechts één dochter en één zoon huwden. Die stamhouder -Jan Michiel (1834-1903)- kreeg helaas geen kinderen. Ook deze tak stierf dus uit. –

Tenslotte Cornelis (1815-1888), spinner, koopman, herbergier en met nog meer beroepen en ambachten, kreeg slechts één zoon, die naar West-Brabant zou vertrekken.