De Graven Egmond en Hoorn
Heemkronijk jaar:1965, jaargang:4, nummer:6, blz.63 -64
DE GRAVEN EGMOND EN HOORN
Door: C.J.A. van Helvoort
5 juni 1568 te Brussel onthoofd. Dit weten we uit de vaderlandse geschiedenis onzer jeugd vande graven v.Egmond en Hoorn. Als we er meer van zouden hebben willen weten, zouden de feiten, die de vonnissen van de vreselijke Bloedraad hadden moeten staven, toch in nevelen gehuld blijven, want na het sluiten van de Pacifícatie van Gent heeft men opzettelijk de archieven van deze Raad vernietigd. Laten we hier volstaan met de toelichting, dat de graven als medestanders van Willem van Oranje, die aan het hoofd stond van een groep uit de hoge adel van Brabant een adelsliga waren gaan vormen. Deze Vliesridderscotterie, door allerlei huwelijksbanden nauw verbonden, had zich tegen de politiek van de kardinaal Granvelle gekeerd, omdat zij hem alles ten laste legden wat de koning van Spanje gelastte. De hertog van Alva werd door de koning aangewezen om de Nederlandse adel te bestraffen en de graven Van Egmond en Hoorn behoorden tot de eerste slachtoffers.
Voor onze heemkundekring is het zeker wel aardig hier iets meer weer te geven van onze twee Brabantse graven, waarbij we dan minder op de vaderlandse- dan op de persoonlijke geschiedenis van deze staatslieden zullen ingaan, omdat zij in onze naaste omgeving hebben geleefd en er nauw betrokken zijn geweest door familiebanden met voormalige bezitters van onze heerlijkheden Heeze-Leende en Geldrop.
Lamoraal graaf van Egmond 1522-1568 was een bekwaam militair maar geen staatsman. Hij was stadhouder van Vlaanderen. Zijn vader was een Waal; hij zelf was in Henegouwen geboren en in Spanje voor de krijgsdienst opgeleid. Geparenteerd met Duitse, Franse, Italiaanse adellijke geslachten was hij meer cosmopoliet dan Nederlander en bovenal onberaden. Maarten van Horn draagt hem in 1565 de baronie van Gaesbeek op en hiermede doet hij zijn intrede in de staten van Brabant.
Philips graaf van Hoorn 1524-1568 vraagt om zijn zonderlinge naamsverbastering wat meer uitleg, waarbij we in de eerste plaats de naam van Hoorn al moeten terugbrengen tot van Horn of van Horne. De graaf van Hoorn was ook eigenlijk nog geen van Horn. Jan van Horn trouwde 7 augustus 1531 met Anna van Egmond, die weduwe was van Joseph de Montmorency. Uit dit huwelijk was Philip de Montmorency geboren maar hij werd door zijn stiefvader Jan van Horn geaddopteerd.
Hij krijgt het graafschap Horn en trouwt met Walburga van Meurs. Als admiraal commandeerde hij de vloot die Philips II in 1559 naar Spanje bracht. Hij was een warhoofd en met schulden beladen. Behorend tot de hoge Brabantse adel leidde hij een leven van een berooid avonturier.
Anders dan prins Willem van Oranje waren Egmond en van Hoorn tegenstanders van de hervorming en trouwe aanhangers van koning Philips II. Maar zij waren mede-ondertekenaren geweest van het verbond der edelen en dit was hun fout. Met terzijdestelling van alle rechtsprivileges, die de adel en in het bijzonder de ridders van het Gulden Vlies, waartoe beiden behoorden, bezaten, werden zij door de Raad van Beroerten gevonnist en ter dood gewezen.
Bij de komst van de hertog van Alva in ons land verlangde de landvoogdes van alle stadhouders een nieuwe eed van onvoorwaardelijke trouw aan de koning om de laatste oppositie van de Vliesridders-liga onschadelijk te maken en ook de graven van Egmond en Hoorn legden deze eed af. De prins van Oranje weigerde en verliet het land en redde aldus zijn leven. Onze graven bleven, ondanks vele waarschuwingen tot hen gericht, want wij waanden zich op vriendschappelijke voet met Alva. Van Egmond werd zelfs de vertrouwde van Alva's natuurlijke zoon Ferdinand van Toledo, wat niet wegneemt dat beide graven op een gastmaal ten huize van Alva op 9 september 1567 worden gevangen genomen.
In relatie tot onze vroegere kasteeleigenaren kunnen we hier nog wel enkele afstammelingen noemen. De zoon van graaf Lamoraal van Egmond Philips trouwde met María van Horn, vrouw van Heeze-Leende, die de dochter was van Maarten van Horn.
De zoon van Maarten van Horn George huwde in 1574 met Eleonara van Egmond dochter van Lamoraal en een kind uit dit huwelijk Sabina wordt weer vrouwe van Heeze-Leende. George van Horn sterft in 1608 op het kasteel te Geldrop.