rente uit de heerlijkheid
Heemkronijk jaar:1964, jaargang:3, nummer:2, blz.23 -24
RENTE UIT DE HEERLIJkHEID
door: F.W.Smulders
Heer Jan van Hoerne, heer van Baussengies, Heze en Leende, belooft aan Dirck Dikx die Lu ten behoeve van jonker Jan van Scoenvorst, burggraaf van Moenyoyen (=Monschau), heer van Craendonc en Diepenbeke, een rente van 200 gulden te betalen op Lichtmis uit de heerlijkheid en ‘t gericht der dorpen Heze en Leende met toebehoorten.
24 okt. 1421 (Den Bosch R.1192 fol. 428)
Hij heeft blijkbaar geld geleend.
Heer Jan van Hoerne, ridder, heer van Bausegnis, Heze en Leende, belooft op 1 maart 1430 n.st. aan Everart van Doerne een rente van 500 franse kronen te betalen op zondag "Letare Jherusalem" uit al zijn goederen in de meierij van den Bosch.
(Den Bosch R.1200 fol. 68/v)
Grote heren zitten ook dikwijls in geldnood. Zij lenen dan geld tegen een rente.
Kunnen zij de rente niet betalen, dan lenen ze weer geld.
RENTE AAN MARIËNHAGE.
Jonker Jan van Scoenvorst, borchgreve van moenyoyen, heer van Craendonc en Diepenbeke, heeft op 10 januari 1430 n.st. opgedragen aan broeder Aert Radolfs, prior van "t O.L.V.klooster in de Hage bij Eijndoven, ten behoeve van dat Klooster ter vermeerdering van de stichting en opdat de kloosterlingen bidden voor zijn ziel: een cijns van 100 gouden hollandse guldens op Lichtmis, te leveren op ‘t hoogaltaar van St.Janskerk in Den Bosch, uit de dorpen Heze en Leende en uit de tienden, molens, vijvers, beemden, weiden, landerijen, heiden, gemeijntes, cijnzen, renten en pachten en alle goederen van wijlen heer Dirck Loef van Hoernen en diens zoon jonker Arnt; alsmede een cijns van 40 gouden hollandse guldens, te leveren op Lichtmis als voor uit voornoende onderpanden. Heer Jan van Scoenvorst had beide cijnzen verkregen van heer Jan van Berlaer, heer van Helmont en Keerberghen.
Heer Jan van Berlaer had beide cijnzen verkregen van heer Henrick van Hoernen, heer van Perweys.
Willem van Haren ziet af van een geding over die cijnzen.
De kloosterlingen van de Hage beloven, dat zij nooit méér zullen opeisen dan die twee cijnzen.
(Den Bosch R.1200 fol.36)
Hoe deze cijnzen of renten ontstaan zijn, kan ik op het ogenblik niet terugvinden. Waarschijnlijk heeft een heer van Heze en Leende geld geleend en moeten deze cijnzen betaald worden als rente van geleend geld.
Henrick van Horn, heer van Perweis, zal zijn de heer van Herlaar en St.Michielsgestel, (denk ik), zoon van Jan van Horn.